Bizi Aşağı Çeken Eylemler: 6-Başarısızlık Korkusu

Bizi aşağı çeken eylemler serimizde 6 numaradayız. Bu bölümümüzün adı başarısızlık korkusu. Bunu sakın mükemmeliyetçilikle karıştırmayın. Mükemmeliyetçiler şartların oluşmasını beklerdi ya, başarısızlık korkusu yaşayan kişilere de "ben bunu ya yapamazsam, ya başarısız olursam" korkusuyla eylemsizliğe, beklemeye ve durmaya geçen kişilerdir. Başarısızlıktan korkmanın birkaç sebebi olabilir. Çoğu zaman çevre baskısı çıkar. Çevreye ne derim, nasıl açıklama yaparım, eğer bu kişi gençse ailem ne der, hesap sorar mı, ders ve sınav başarıları konusunda çok karşımıza çıkar...

Eğer yetişkinse hanım, çocuklar ya da eşim, karım kocam fark etmez, partnerime ne açıklama yaparım, onlara karşı yetersiz ve başarısız durur muyum, ebeveynleri ile yaşayanlar için anne ve babama nasıl bir açıklama yaparım, onları hayal kırıklığına uğratır mıyım, onların beklentilerini karşılıksız ve boş çıkarmış olur muyum gibi birçok kaygı nedeniyle başarısızlık korkusu oluşabilir. Bu bazen de kişinin kendi içinde oluşan bir şey.

Başarısızlık korkusu kişinin kendine güvensizliği, özgüven eksikliği ile de alakalı olabilir. Çevresinde çekineceği, açıklama yapmak zorunda olduğu, hesap vereceği kimse yoktur. Çevresi onu çok destekliyordur çok motive ediyordur, ama kendisi kendi başarı karnesine, hanesine bir başarısızlık tiki koymamak için, orayı tertemiz tutmak için eyleme geçmez. Yani mesela ben bunu yapabilir miyim? Yapamam, başaramam... Çünkü şu, çünkü sebep bu, şöyle olur böyle olur diye diye başarısızlık korkusuyla yine eylemsizlik, yine adımsızlık, yine adım atamamaya çıkar işin sonu. Başarısız olmaktan korkanlar aşırı hırslı ve başarılı insanlar da olabilir.

Yani kendi karnesinde o kadar çok yukarıya doğru tırmanış vardır ki, zirvede kalmak ister ve "ben bugüne kadar bu konudaki her şeyi şöyle başardım, böyle başardım, şimdi bu saatten sonra başarısız olamam" da olabilir. Ters manyel düşünün, daha önce başardığı, çok başarılı olduğu konularda başarısız olmaktan da korkuyor olabilir.

Mesela derslerinde çok başarılı bir öğrenci, sınav notları çok iyi, bir tane okullar arası ya da iller arası deneme sınavına girecek, bundan korkabilir. Çünkü ne olur? Eğer başarısız olursam okuldaki başarıma, sınıf öğretmenlerime, sınıftaki başarımı da gölge düşer diye düşünür. Ya da çok iyi kompozisyon yazan, edebiyatı çok iyi olan, okulda edebiyat alanında hocasının gözdesi olan bir öğrenci edebiyatta kompozisyon yarışmasına katılmaktan korkabilir. Neden? Başaramazsam diye. Eğer başaramazsam benim bütün başarıma gölge düşer diye düşünülebilir.

Yani demem o ki çok başarılı, alanında ya da o konuda başarılı insanlar da başarısız olmaktan korkabilir. Çok iyi bir müteahhit apartmanda başarılıdır, site yap derseniz korkar. Der ki bu benim İlk büyük projem olacak, halbuki çok iyi apartman yapan siteyi de kolay yapar değil mi? Ama toplumun içinde o güzel adı, reklamla yaydığı güzel adı kirleteceğini düşünür ya da oraya hasar bırakacağını düşündüğü için büyük projelere girmekten korkabilir gibi. Yani başarısızlığın da başarısızlık korkusunun da birçok yönü birçok bakış açısı var. Bunları da irdeleyin.

Şimdi her zamanki akıl defterimize alıyoruz elimize. Akıl defterimize şunları yazıyoruz; benim başarısız olmaktan korkup da bugüne kadar adım atmadığım neler oldu? Yani ben bugüne kadar nelerden korktum ama başarısız olmaktan, yapamam diye korkup yapmadığım neler oldu? Ve bunun sonunda en kötü ne oldu? Bir de ona bakmak lazım. Başarısızlıklarınızı değil de başarısızlıktan korkup yapmadıklarınızı yazın ve sonra yanında bir sütun açıp bunun sonucunda ne kazandığınızı yazın. Göreceksiniz hiçbir şey kazanmadınız.

Bu ödevi de yapın, size şifa olacak. Sevgilerimle...