Hilafetçiler ve Anzavurcular Tarafından Şehit Edilen Makedonyalı Kahramanlar

Tehlikelerin üzerine gitmekte hiç tereddüt etmediği cesaretinin çoğu kez onu ihtiyatsızlık olarak nitelendirilebilecek hareketlerde bulunmaya sevk ettiği görülür. Zamansız ölümüne de böyle bir hareketi sebep olmuştur. (34 yaşında)

Hamdi Bey isyancılarla başa çıkamayacağını anlayınca atına atlayıp Yenice nahiyesine gitmek için yola çıktı. Onun asıl amacı Yenice'de depo edilmiş silah ve cephaneyi kurtarmaktı. Yanındaki arkadaşıyla ayrıldığında kasabadan silah sesleri gelmekteydi. Hamdi Bey'in Biga'dan ayrılışı, yolculuğu ve İnova köyünde tutuklanıp Biga'ya geri getirilişi farklı eserlerde değişik anlatılmaktadır.

Kazım Özalp, Hamdi Bey'in Biga'dan ayrıldıktan sonra Kuvayı Milliyeci birkaç arkadaşı ile Yenice'ye giderken Anzavur Ahmet ve Gâvur İmam'ın adamları tarafından tutulup yolda şehit edildiğini bildirmekte ise de ne tutuklandığı yeri söylemekte ne de yolculuğu ve şehit edilmesi ile ilgili ayrıntılı bilgi vermektedir. Bu konudaki eserlerde Hamdi Bey'in tutuklandığı sırada içinde bulunduğu binada başka başka tanıtılmıştır.

İsmail Aydın Hoşgör'e göre tutuklanma köy odasında, Orhan İlkkurşun'a göre camide, Genel Kurmay Bakanlığı Harp Tarihi dairesinin yayınladığı Türk İstiklal Harbi'ne göre okul binasında yapılmıştır. Fakat bütün eserler Hamdi Bey'in İnova köyünde yakalandığı, konusunda birleşmektedirler. Biga ile Yenice arasında Aşağı İnova ve Yukarı İnova olmak üzere iki İnova köyü vardır. Hamdi Bey Yukarı İnova köyünde yakalanmıştır.

Hamdi Bey İnova köyünde Gavur İmam'ın çete reislerinden Hacıoğlu tarafından yakalanır. Bin bir işkence ile Biga'ya getirilirken Kırkgeçit denilen yerde Hacıoğlu tarafından öldürülmüştür. Hamdi Bey'in öldürülmeden önce söylediği şu sözler çok dikkat çekicidir; "Kuvayı Milliye yalnız ben değilim. Kuvayı Milliye bütün milletindir. O ölmeyecektir." Hamdi Bey'in cesedi bir araba ile ilçeye getirilerek çarşı ve sokak aralarında ayaklarından ipler takılarak sürüklenir ve teşhir edilir. (17 Şubat 1920)

Hamdi Bey'in cesedi beş gün sokak ortasında kalmıştır. Korkudan kimse sahip çıkamamıştır. Ancak Bandırma'ya giden bazı kişilerin şikayeti üzerine 14. Kolordu Komutanı Yusuf İzzettin Paşa Biga'ya gelerek şehitleri eski mezarlığa gömdürmüştür.

Bu bilgi gösterir ki vatan ve millet yolunda geçmiş ve harcanmış bir hayat 17 Şubat 1920’de bölgede dini hakim kılmak sözde dinsiz kabul edilen Kuva-yi Milliye hareketini ve hakimiyetini bölgede sona erdirip bölgeyi Osmanlı Padişahı ve halifesine bağlamaya çalışan başta Anzavur olmak üzere Anzavur isyanı denilen melanet olaylarına katılan kişilerce sona erdirilmiştir.

Bu niyetle hunharca katledilen Köprülü Hamdi Bey’e Tanrı’dan rahmet diliyor. Ona ve arkadaşlarına ruhlarınız şad olsun diyorum. Milletinin özellikle bölgemiz halkının 17 Şubat’lar da onu anmayı ona kıyanları lanetlemeyi gerçekleştirmeyişini kınıyorum. Umarım gelecek 17 Şubat’lar da bölgemiz, kentimiz bu ayıbını giderecek çalışmaları gösterecektir.

Onun en yakın arkadaşı, yardımcısı olan onun her icraatında omuzdaşı olan Dramalı Rıza Bey’in hayatına baktığımızda ise internette şu bilgilerin yer aldığını görürüz:

Dramalı Rıza Bey, Drama’da doğmuş olup, babasının ismi Rifat Beydir. İdam edildiği 12 Haziran 1920(1336) tarihinde 30 yaşında olduğuna göre, doğum tarihi 1890(1306) olmalıdır. Dramalı Rıza Beyin tütün ticareti ile meşgul olduğunu hakkındaki gerekçeli idam kararından öğrenmekteyiz.

Evli olup olmadığı konusunda bir bilgiye ulaşmamakla birlikte, çok genç yaşta komitacı olarak bilindiği ve bilahare de Teşkilât-ı Mahsusa’nın bir elemanı olarak Birinci Dünya Savaşı yıllarında bir çok yerde değişik görevlerde bulunduğunu düşündüğümüzde evli ve çoluk çocuk sahibi olmadığı kanaati hasıl olmaktadır.

Dramalı Rıza Bey, Sadrazam Damat Ferit Paşaya suikast teşebbüsünde bulunmak suçuyla yargılanmış ve 12 Haziran 1920′de asılarak idam edilmiştir. Kendisi bir komitacı ve "Teşkilât-ı Mahsusa" elemanıdır. Millî Mücadele’nin başlarında ise bir Kuva-yı Milliyeci olarak ülkesi ve milleti için mücadele eden değerli bir şahsiyettir. Devam edecek…